Kiedy dziecko może zostać samo w domu? Rodzice często zadają sobie to pytanie i nie da się ukryć, że temat budzi wielkie emocje. Wcześniej nie było tak tak widoczne, jednak musimy pamiętać, że ostatnie dwa lata mocno dają nam popalić. Z moich obserwacji wynika, że wielu rodziców musi (czy chce czy nie) zostawić dzieciaki same w domu. Dlatego uznałam, że warto spojrzeć na tą sytuację i zapytałam na instagramie – Kiedy dziecko może zostać samo w domu? Jaki jest odpowiedni wiek? Jaki jest odpowiedni czas?
Co mówi prawo
Biorąc pod uwagę przepisy polskiego prawa nie mamy zbyt wielu opcji odniesienia. Art. 106 Kodeksu wykroczeń, który stanowi, iż:
“Kto, mając obowiązek opieki lub nadzoru nad małoletnim do lat 7 albo nad inną osobą niezdolną rozpoznać lub obronić się przed niebezpieczeństwem, dopuszcza do jej przebywania w okolicznościach niebezpiecznych dla zdrowia człowieka, podlega karze grzywny albo karze nagany.”
Z treści tego artykułu wynika, że pierwszoklasista może zostać w domu bez opieki. I często tak się zdarza. Musimy natomiast zdawać sobie sprawę, że mogą w każdej chwili wystąpić wspomniane okoliczności niebezpieczne dla zdrowia dziecka. Jeśli więc kierować się przepisami prawa to dziecko, które ukończyło 7 lat może przebywać w domu bez opieki.
Gotowość do samodzielności
Istnieje jednak jeszcze jedno ważne kryterium, moim zdaniem absolutnie najważniejsze. Mam tu na myśli psychiczną gotowość dziecka, jego rozwój emocjonalny, społeczny, jego inteligencję, zdolność do przewidywania sytuacji. Tych wszystkich rzeczy nie da się określić wiekowo, ponieważ dzieci rozwijają się bardzo różnie. Każde z nich ma swoje tempo, dorastają w różnych rodzinach i różnych warunkach. Są na totalnie innym poziomie emocjonalnym, mimo iż metryka pokazuje ten sam wiek. Doskonale to widać patrząc na klasę dziecka. Są tu dzieci, które same chodzą do szkoły, same dbają o odrobienie lekcji i są dobrze zorientowane. Ale po drugiej stronie są takie dzieciaki, które bez rodzica nie zrobią zadania domowego, nie pamiętają co mówił wychowawca i myślami są ciągle przy swoich zabawkach. I to jest zupełnie normalne!
Kiedy dziecko może zostać samo w domu
Więc kiedy dziecko może zostać samo w domu? Gdy zadałam to pytanie na instagramie okazało się, że rozbieżność w odpowiedziach wynosiła aż 8 lat! Część z was odpowiedziała 8-9 lat, ale nie na długo. Po drugiej stronie były osoby, które pisały, że dobry wiek to 15 lat. Pojawiła się też odpowiedź 'nigdy’, ale to chyba w formie żartu. Ja się odniosę za chwilę do tych odpowiedzi, jednak chcę żebyś pamiętała, że odnoszę się do własnych doświadczeń. Patrzę przez pryzmat swojego dzieciństwa, przez pryzmat mojej najstarszej córki, tego jak ona się zachowuje i jaka jest.
Dziecko samo w drodze do szkoły 8-9 lat
Dziecko w wieku 8-9 lat, to druga, trzecia klasa podstawówki. W czasach mojego dzieciństwa normalne było to, że sama szłam do szkoły i sama z niej wracałam. Dziś większość 8-9-latków nadal nie robi tego bez opieki. W klasie mojej córki chyba tylko troje (a może dwoje) dzieci chodzi do szkoły samemu. Raczej nie skłamię, gdy przyjmę, że 95% drugo- i trzecioklasistów jest odprowadzana do szkoły przez rodziców. Uważam, że to wcale nie jest złe, ponieważ na decyzję o pozwoleniu dziecku na samodzielne chodzenie i powrót ze szkoły składa się wiele czynników. My mieszkamy vis a vis szkoły, ale ktoś kto ma przejść około kilometra i cztery razy przekraczać ruchliwą jezdnię będzie miał do tej samodzielności inne podejście. Poza tym, to rodzic najlepiej zna swoje dziecko.
Dziecko samo w domu 8-9 lat
Nie powiem, żeby mi się nie zdarzało zostawiać Rozalki w domu samej. Co więcej zostaje sama regularnie, prawie każdego dnia na około pół godziny, w tym czasie ja jadę do przedszkola. Natomiast sytuacja wygląda tak, że póki co mam możliwość być w domu. Bywało też, że zostawała sama na około godzinę i w tym czasie poradziła sobie świetnie. Gdyby musiała zostać dłużej, również by została. Ale ja wiem, mam tą pewność, że jej rozsądek nie pozwoli jej na nic głupiego. Jeśli zgłodnieje – zrobi sobie kanapkę, parówkę, płatki z mlekiem czy podgrzeje gotowy obiad w mikrofalówce. Moim zdaniem taki wiek to dobry czas, żeby dziecko mogło zostawać samo na krótkie okresy, np. 30-45-60 minut. W taki sposób możemy przygotować dziecko na moment, gdy będzie musiało być samo dłużej.
PS. Ta odpowiedź pojawiała się najczęściej wśród osób mających dzieci właśnie w takim wieku.
Dziecko samo w domu 14-15 lat
Szczerze powiem, że trochę mnie zdziwiły te odpowiedzi. W większości odpowiadały tak osoby, które jeszcze nie mają dzieci lub mają w domu niemowlaki. Ale tak jak wspominałam, patrzę przez pryzmat swoich doświadczeń. Dziecko w wieku lat 15 często dojeżdża już do szkoły w innym mieście/dzielnicy. Taki wiek to pierwsza klasa szkoły ponadpodstawowej. To dzieciaki, które same dojeżdżają na zajęcia dodatkowe, wychodzą ze znajomymi, nocują poza domem. Czy coś się może zmieniło? Kiedy zostawić dziecko samo w domu jeśli nie wcześniej? Oczywiście tu także mamy sytuację, w której musimy brać pod uwagę indywidualne predyspozycje dziecka. Ale nie oszukujmy się, jeśli 15-latek nie jest w stanie zostać sam, to nie wróży to chyba nic dobrego.
Moje osobiste doświadczenia
Opowiem o nich trochę, ponieważ dzięki temu będzie łatwiej zrozumieć dlaczego uważam, że 8-9-letnie dziecko powinno już zostawać samo. Ja mieszkałam w domu wielopokoleniowym, bardzo rzadko zdarzało się, że naprawdę nikogo nie było w domu. Stąd, aż do liceum nie miałam nawet swoich kluczy. Babcia, dziadek, prababcia – oni byli zawsze w domu. Więc nawet o podgrzewanie obiadu się nie martwiłam, bo u babci zawsze coś było. Kiedy byłam w 4 klasie już tylko jedna osoba była przyprowadzana przez rodziców. Wierzcie mi, to nie było dla tej osoby łatwe, dzieciaki się zwyczajnie wyśmiewały (a dziś większość czwartoklasistów przywożą do szkoły i odbierają rodzice). Mając 12 lat poszłam do gimnazjum, oznacza to, że musiałam iść na przystanek, wsiąść w autobus i dojechać do miejscowości obok. A potem jeszcze wrócić do domu po lekcjach. W liceum, czyli mając lat 15, poza oczywistym dojazdem do szkoły w innym mieście, jeździłam też sama na zajęcia dodatkowe w jeszcze innym mieście. Zimą też, i wracałam sama około 19.00.
Co więcej!
W pewnym momencie moi rodzice lecieli na dwa etaty każdy. I wiecie, ja byłam wtedy w podstawówce, 5, może 6 klasa. To był czas, kiedy wychodzili z domu między 6-7 rano, a wracali około północy. Myślę, że ten czas pozwolił mnie i mojej siostrze nauczyć się odpowiedzialności i samodzielności. Fakt, że zawsze za ścianą była babcia, która mogła zajrzeć, do której my mogłyśmy pójść ułatwiał sprawę. Ale babcia nie zajmowała się nami całymi godzinami. My byłyśmy same, a ona do nas zaglądała! Choć bez wątpienia to jednak jakaś piecza, bo gdyby zdarzyło się coś złego to ona i dziadek jednak byli.
Dziecko musi uczyć się samodzielności
To jest niezaprzeczalne, dziecko musi się uczyć samodzielności. Moim zdaniem bardzo dobrze jest zostawiać dzieciaki na krótkie okresy czasu po to, by mogły zobaczyć jak to wygląda i aby wiedziały czy dadzą radę czy jeszcze się boją. Lepiej przygotowywać je powoli, wtedy cały proces jest bardziej naturalny. Jeśli chcemy czuć się spokojnie, możemy kupić kamerkę, z którą połączymy się aplikacją. Mamy o wiele więcej możliwości niż nasi rodzice 25-30 lat temu. Oni po prostu musieli zaufać, ze damy sobie radę. Nie mogli zadzwonić, ani sprawdzić naszej lokalizacji. A jednak robili to, bo musieli.
Podsumowując, 8-9 lat to dobry wiek na pierwsze samotne pobyty w domu. Jednak pamiętaj, że to ty najlepiej znasz własne dziecko i tylko ty jesteś w stanie ocenić czy jest na to gotowe.
